19. Yüzyılda geleceğin dünyası öğretiliyordu

Sergi, Bulgar kitap yayıncılığının ve eğitim faaliyetlerinin 19. yüzyılın ikinci yarısından 20. yüzyılın başlarına kadar uzanan tarihsel sürecini gözler önüne seriyor.

Sergi, “Bulgar kitabının babası” olarak anılan Hristo Gruev Danov’un yaşadığı evde yer alıyor. Ziyaretçiler, Bulgar Uyanış Dönemi’ne ait nadir basılı kitap örneklerini yakından inceleme imkanı bulurken, Danov tarafından kullanılan özgün bir baskı presinde kitap basımını deneyimleyebiliyor.

Merkür, Venüs, Dünya ve Mars’ı merkeze alan astronomi eğitim modelleri ise müzenin en dikkat çekici bölümlerinden biri olarak yer alıyor.

Müze yetkililerinin aktardığı bilgilere göre, sergide yer alan düzeneklerde ‘bir mum ve ayna yardımıyla Güneş’ten yayılan ışığın Dünya’ya ulaşması’ temsili olarak gösteriliyor. Bu basit ama etkili modelle, ‘Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki 24 saatlik dönüşü’ gündüz ve gecenin oluşumu ziyaretçilere görsel olarak anlatılıyor.

Aynı düzenekler üzerinden ‘gezegenlerin birbirlerine göre konumları’, ‘Ay’ın hareketleri, ‘mevsimlerin oluşumu ve gezegen dizilimleri’ somut biçimde aktarılıyor. Bu modellerin, özellikle fizik ve biyoloji derslerinde uzun yıllar boyunca uygulamalı eğitim aracı olarak kullanıldığı belirtiliyor.

1920’li ve 1930’lu yıllarda okullarda yaygın biçimde kullanılan bu bilimsel modeller, ‘dönemin eğitiminin ezbere değil, gözleme ve akla dayalı’ olduğunu ortaya koyuyor. Sergide yer alan ‘çıkarılabilir akciğerleri bulunan göğüs modeli’ ile ‘optik siniriyle birlikte sergilenen göz modeli’ ise, insan anatomisinin bile o yıllarda uygulamalı olarak öğretildiğini gösteriyor.

Müze, Bulgar kitap yayıncılığının kurucusu kabul edilen ‘Hristo Gruev Danov’un (1828–1911)* yaşadığı evde bulunuyor. ‘Bulgar kitabının babası’ olarak anılan Danov’un yayıncılık ve eğitim alanındaki çalışmaları müzenin ana omurgasını oluştururken, sergilenen bilim ve astronomi modelleri 19. yüzyılın, bugüne kıyasla şaşırtıcı derecede rasyonel ve bilim merkezli eğitim anlayışını yansıtıyor.

SANAYİ HABER AJANSI

SAVUNMA GAZETESİ