Atlantik Okyanusu’nu aşan notalar Çin-ABD dostluğu üzerinde süzülüyor

Philadelphia Orkestrası'nın Çin turnesinin 50. yıldönümü vesilesiyle, Çin Ulusal Gösteri Sanatları Merkezi’nde (NCPA) önceki akşam özel bir konser düzenlendi.

Philadelpia Orkestrası, 1973 yılından bu yana 13 kez Çin’i ziyaret ederek Çin ile ABD arasındaki dostluğun gelişmesine katkıda bulundu.

Philadelphia Orkestrası, 1973 yılındaki Çin turnesi ile Çin-ABD ilişkilerinde buzları kıran “kültür elçisi” unvanına sahip oldu.

Philadelphia Orkestrası'nda kemancı olarak görev alan Davyd Booth, 50 yıl önce de orkestrayla Çin’e gelmişti. Booth, ABD-Çin ilişkilerinin iyi yönde ilerleyeceğine inandığını, müziğin kültürel engelleri aşıp insanlar arasında köprü kuran evrensel bir dil olduğunu söyledi.

Orkestra Şefi Matías Tarnopolsky, bu ay gerçekleştirilen Çin gezisinden önce Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'e gönderdiği mektupta, yeni konserlerin daha derin kültürel temaslara işaret ettiği gibi, ikili ilişkilerdeki önemli bir mihenk noktası olduğunu kaydetti.

Xi, Matías Tarnopolsky'nin mektubuna yanıt vererek, müziğin sınırları aştığını ve kültürün köprü rolü oynadığını vurguladı. Xi, Philadelphia Orkestrası'nın medeniyetler arası eşitliğe, karşılıklı öğrenmeye, diyaloğa ve hoşgörüye bağlı kalmak, temas ve işbirliğini yoğunlaştırmak, sanatsal gelişmeyi teşvik etmek ve özgürlüğe açık olmak için Çin ve ABD dâhil olmak üzere dünyanın her yerinden sanatçılarla birlikte çalışmasını, Çin-ABD kültürel temasları ve tüm ülkelerin halkları arasındaki dostluk için yeni bir sayfa açmasını temenni ettiğini ifade etti.

Çin-ABD ilişkileri, ABD'nin 2018'de Çin'e karşı tek taraflı olarak ticaret savaşı başlatmasından bu yana kötüleşti. Bu durum, uluslararası toplumda “yeni bir soğuk savaş” ile ilgili endişeleri tetikledi.

Kasım 2022’de Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Endonezya’nın Bali adasında ABD Başkanı Joe Biden ile bir araya geldi. İki lider, Çin-ABD ilişkilerinin yanı sıra, dünyanın barış ve gelişme perspektifi üzerinde içten, derin, yapıcı ve stratejik bir iletişim gerçekleştirdi.

Çin, ikili ilişkilerin istikrarı ve iyileşmesi için çaba harcıyor. Son birkaç ayda, ABD yönetiminden üst düzeyli yetkililer peş peşe Çin’i ziyaret etti. İkili temaslar belirgin şekilde artarken, ilişkilerde toparlanma eğilimi görüldü.

Çin-ABD ilişkilerinin yönünden sapmaması hem iki ülke ve iki halkın ortak çıkarlarının korunmasına, hem de dünyanın barış ve refahının korunmasına katkıda bulunur. Ancak buradaki kritik nokta, ABD’nin Çin’e verdiği taahhütlere aykırı davranıp davranmaması. 2024 yılındaki başkanlık seçimleri yaklaştıkça “Çin kozu” büyük olasılıkla bir kez daha gündeme gelecek. 

ABD’deki Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nden uzman Scott Kennedy, son dönemde iki ülke arasında yoğunlaşan temasların ikili ilişkilerin yeniden canlanacağına dair umut verdiğini, ancak bu konuda temkinli bir tutumun korunması gerektiğini söyledi.

Küresel Güvenlik Analizi Enstitüsü eş direktörü Gal Luft da Çin ile ABD arasındaki artan etkileşimin ikili ilişkilerin iyileşmesine katkıda bulunabileceğini, ancak bu etkileşimden edinilen sonuçların hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.

Resmî temasların yeniden canlanması, halklar arasındaki temasların toparlanmasına da hız kazandırdı. Haziran ayından bu yana ABD’li muhataplarıyla görüşen ya da onların mektuplarına yanıt veren Cumhurbaşkanı Xi, Çin’in iki ülke arasındaki beşeri ve kültürel iletişimin yeniden canlandırılması yönündeki içtenlik ve kararlılığının altını çizdi.

Çin Cumhurbaşkanı Xi, kısa süre önce Kaliforniya Valisi Gavin Newsom ile yaptığı görüşmede de Çin ve ABD arasındaki ilişkilerin temelinin halklara dayandığını, geleceğinin de gençlerin elinde olduğunu belirtti.

Philadelphia Orkestrası'nın 50. yıldönümü anma konserinin düzenlendiği akşam, Çin Dışişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in ABD'li mevkidaşı Joe Biden ile görüşeceğini açıkladı. 

Uzmanlar, Çin ve ABD arasındaki son etkileşimlerin dünyanın uzun süre önce ABD’nin tek güç olduğu durumdan çıkmış olduğunu gösterdiğini, Çin’in dünyadaki etkisinin artması karşısında ABD’nin Çin’le bir arada ilerlemek için yeni yöntemler aramak zorunda olduğunu belirtti.

Eski ABD Hazine Bakanı Lawrence Summer, Çin ve ABD’yi çalkantılı bir denizin ortasında bir kayıkta bulunan iki güçlü adama benzeterek, iki tarafın kıyıya varmak için birlikte kürek çekmesi gerektiğini vurgulamıştı.

SANAYİ HABER AJANSI

SAVUNMA GAZETESİ